Svik Kínverja við fólkið er býr þessa jörð !

Í Júlí 2005 veiktust 68 einstaklingar í nokkrum þorpum í Sichuan héraði í Kína af dularfullum sjúkdómi. Aðeins 27 lifðu þetta af þannig að dánartíðnin var 63%. Sjúkdómseinkennin voru hár hiti, lungnabólga, uppköst, slappleiki, meðvitundarleysi og marflekkir undir húð. Opinber fréttastofa landsins sagði keðjukokk (Streptococcus suis) hafa herjað á fólkið. Óstaðfestar fréttir herma að nú hafi hátt í 200 manns smitast og dánartíðnin sé um 74%.

Fyrir utan þá staðreynd að opinber fréttastofa Kína tekur við beinum skipunum frá stjórnvöldum, þá eru aðallega tvær ástæður fyrir því af hverju við ættum að taka á þessum upplýsingum með töngum. Keðjukokkur er baktería sem myndast í svínum og hefur aldrei verið neitt stórvandamál eða faraldur. Síðan bakterían var greind er ekki vitað um meira en 150 tilfelli í öllum heiminum þar sem fólk hefur sýkst. Í öðru lagi þá er það líka í hæsta máta óvenjulegt að bakteríusýking dreifi sér eins og vírus yfir stórt svæði og drepi 63% fórnarlamba sinna. Keðjukokkur í fólki getur valdið hita, gigt, mengisbólgu og heyrnarleysi—þetta er enginn Svartidauði. Fyrir nokkrum árum, þegar SARS faraldur byrjaði í Kína, reyndu stjórnvöld að fela þá staðreynd fyrir umheiminum. Við höfum því fulla ástæðu til þess að vera á varðbergi og spyrja hvort H5N1 vírusinn hefur þegar breytt sér eða blandast vægari vírus í Kína og fuglaflensan þar sé byrjuð að berast á milli fólks. Þegar 63% sjúklinga deyr og blæðingar undir húð eru með í pakkanum, þá er eins gott að skoða málið betur.

Í frægu bréfi sem læknir við hersjúkrahús í Boston skrifaði 29. september 1918 (birt í British Medical Journal 22. desember 1979) er spænsku veikinni lýst á ekki ósvipaðan hátt og dularfulla sjúkdóminum í Sichuan héraði. Menn voru lagðir inn með háan hita, misstu meðvitund, fengu lungnaólgu og hátt hlutfall þeirra dó úr veikinni. Tveim tímum eftir að þeir voru lagðir inn mynduðust marblettir á kinnbeinum, sem síðan breiddust út um allt andlitið—"þar til erfitt var að greina þeldökkan mann frá hvítum"—en þessu ber mjög saman við lýsingu sem dr. Þórður Thoroddsen gaf og skráð er í Ísland í aldanna rás (bls. 150). Þórður segir þar að líkin hafi verið helblá. Svartidauði lýsti sér á svipaðan hátt með húðblæðingum og líkin voru helblá eða allt að því svört.

Stjórnvöld í Kína hafa lengstum litið á smitsjúkdóma sem ríkisleyndarmál og þegar fréttastöð á Netinu birti frétt í apríl um fugladauða í Qinghai af völdum H5N1 þá voru 17 af 19 fréttamönnum Boxun handteknir. Mánuði seinna viðurkenndu stjórnvöld loks dauða 8000 fugla, en þögðu þunnu hljóði yfir örlögum 127 einstaklinga sem fréttaritarar Boxun fullyrtu að hefðu líka smitast af fuglaflensu. Þá hefur opinber fréttastofa landsins ekki sagt orð um fuglaflensufarald sem heimamenn hafa staðfest í bæði Shantou og Yunnan. Í stuttu máli þá neitar Kína að viðurkenna að einn einasti maður í landinu hafi smitast af fuglaflensu þótt veikin hafi drepið 57 manns í nágrannaríkjunum.

Í júlí 2005 birti vísindaritið Nature niðurstöður rannsókna á erfðamengi H5N1 vírusa sem voru tekir úr fuglum sem sýktust á þessu ári í Guangdong, Hunan og Yunnan. Viðbrögð stjórnvalda í Kína voru eins og við var að búast. Þau ásökuðu dr. Guan Yi, vísindamann við háskólann í Hong Kong, um að stela ríkisleyndarmálum og hótuðu honum öllu illu. Yfirvöld eru e.t.v. á nálum vegna þess að einstaklingar í borginni Ziyang hafa verið að látast úr fuglaflensu og næsti alþjóðlegi flugvöllurinn er aðeins í 250 km fjarlægð (í borginni Chengdu).

Í Kína geta menn farið í fangelsi fyrir að taka myndir. Þúsundir fugla liggja dauðir eða eru í andaslitrunum. H5N1 vandamálið í Kína er margfalt verra en yfirvöld viðurkenna.

Drepsóttir eru misjafnlega mannskæðar og Alþjóða heilbrigðisstofnunin (WHO) hefur ítrekað varað við að eins slík sé á næstu grösum. Þessa stundina (svo sannað sé) gerist það aðeins örsjaldan að H5N1 sýkilinn berst frá fuglum til manna, en þegar veiran nær að breyta sér þannig að fólk byrji að smita hvert annað þá er fjandinn laus. Lófaklapp vegna nýrra bóluefna er alls ekki tímabært vegna þess að enginn veit hvernig endanleg útgáfa H5N1 á eftir að vera samansett. Það er nú þegar töluverður munur á erfðamengi sýkilsins sem herjar á Suðaustur-Asíu og útgáfunnar sem nýlega hélt innreið sína í Rússland og Evrópu. Þegar H5N1 síðan gengur í eina sæng með öðrum flensuvírus þá er hætt við að leitin að bóluefni verði að byrja upp á nýtt.

Það er óþolandi á tuttugustu og fyrstu öldinni að láta eitt ríki komast upp með að leyna upplýsingum um sýkingu sem hugsanlega gæti verið upphaf drepsóttar sem síðan breiðist út um allan heim. Nýlegar hugmyndir sem hafa komið fram um að hægt sé að halda drepsótt á borð við spænsku veikina í skefjum og innan ákveðinna svæða eru vægast sagt hæpnar. Það þarf ekki nema einn smitbera í 300 manna flugi frá t.d. Hong Kong til London. Farþegar á þeirri leið gætu verið í áframhaldandi flugi til 10–20 borga í Evrópu. Búið spil.

 Drepsótt á borð við spænsku veikina virðist allt að því óumflýjanleg og sennilega eiga sögubækur eftir kalla þessa "kínversku pláguna" eða hliðstæðu nafni. Þegar stórhættulegur vírus eins og H5N1 nær að þróast þá verður að kæfa hann strax í fæðingu. En kínversk yfirvöld drógu lappirnar og því er vírusinn þessa stundina í heimsreisu, falinn í holdi og blóði farfugla. Framferði Kínverja í þessu máli er forkastanlegt.

Þessi nýjasta sýking—einn fuglafræðingur lýsir henni sem "útbreiddustu og banvænustu fuglaflensu er menn hafa séð í villtum fuglum"—byrjaði í lok apríl  2005 á lítilli eyju sem er staðsett á Qinghai stöðuvatninu í vesturhluta Kína. Gæsir byrjuðu að fá krampa, veikin breiddist út um allt vatnið og þúsundir fugla lágu brátt í valnum. Stuttu seinna byrjuðu fuglar í suðurhluta Kína að drepast á svipaðan hátt, en yfirvöld gerðu allt sem þau gátu til þess að halda því leyndu.

Dr. Yi Guan, sem í mörg ár hefur stjórnað hópi vísindamanna sem rannsaka fuglavírusa, kvartaði í júlí yfir sinnuleysi Kínverja í viðtali við breska blaðið Guardian:

"Þeir hafa gert sama og ekki neitt til þess að hafa stjórn á þessum faraldri. Þeir hefðu átt að falast eftir hjálp erlendis frá. Þessir fuglar fara til Indlands og Bangladesh og þeir munu blandast fuglum frá Evrópu."

Þótt yfirvöld í Kína hafi staðið hjá frosin á meðan H5N1 fór úr böndunum, þá höfðu þau nóga orku til þess að ráðast á vísindamenn sem höfðu áhyggjur af ástandinu. Rannsóknarstofu dr. Yi Guan við Shantou háskólann var t.d. lokað og hótanir um málssókn lágu í loftinu í þessu landi sem lítur á fuglaflensu sem ríkisleyndarmál. Möppudýr landbúnaðarráðuneytisins taka nú við rannsóknum sem sjálfstæðari hópar stunduðu áður.

Eins og þetta kort sýnir þá er fuglaflensan komin á ferðalag sem enginn getur lengur stöðvað. Fuglaflensan hefur nú þegar drepið fólk í Víetnam, sýkt svín í Indónesíu, drepið gæsir í Mongólíu og endur í Síberíu. Á hverju hausti hefja farfuglar sig til flugs frá Síberíu og halda til Suður-Evrópu, Kanada og Alaska. Annar hópur er þessa dagana að byrja ferðalag frá vesturhluta Kína til Indlands og þaðan til Ástralíu. Yfir 100 þúsundundir fugla hafa þegar fallið í Rússlandi

Þessi landfræðilega útbreiðsla ásamt fjöldi tegunda sem hefur smitast af H5N1 tryggir nær fullkomlega að vírusinn á eftir að breyta sér þannig að hann getur gengið á milli fólks. Sérfræðingar á vegum WHO og tímaritið Science segja núna að möguleikar á farsótt séu 100%.

Þriðji heimurinn stendur algjörlega berskjaldaður og er ófær um að taka á móti flensu sem líkist þeirri sem gekk yfir heiminn 1918. Mannfall á jörðinni gæti því hæglega farið yfir 500 milljónir í næstu drepsótt. Ef vírusinn veikist ekki töluvert við breytinguna sem gerir honum kleift að berast meðal fólks, þá gæti þessi tala orðið miklu hærri.

Mörg þróuð ríki eru búin að sanka að sér sýklalyfjum sem eiga eftir að hjálpa mikið. En hugmyndir um að nýtt bóluefni eigi eftir að bjarga öllu eru annað hvort loftkastalar eða tilraun til þess að hughreysta fólk. Jákvæðar niðurstöður tilrauna sanna alls ekki að umrætt bóluefni eigi eftir að vinna á móti vírus sem ekki er enn fullmótaður og enginn veit hvernig verður nákvæmlega samansettur. Það tekur líka marga mánuði bara að undirbúa framleiðslu á þessu bóluefni og takmarkað framboð á frjóvguðum eggjum gerir framleiðsluna óþægilega hæga. Dr. Michael Osterholm, yfirmaður smitsjúkdómadeildar háskólans í Minnesota, útskýrir hvernig málin velkjast í sambandi við bóluefni og lyf sem hugsanlega sporna við væntanlegum fuglaflensufaraldri hjá fólki:

"Fólk einfaldlega skilur þetta ekki. Ef við hæfum nýtt verkefni í dag sem væri eitthvað í líkingu við Manhattan-áætlunina [atómsprengjuverkefnið fræga] til þess að auka framleiðslu bóluefna og lyfja, þá mundum við ekki árum saman hafa mælanleg áhrif á framboðsmagn þessara mikilvægu efna svo hægt væri að takast á við heimsfaraldur."

Ennþá hefur ekkert komið fram sem bendir til að fuglar á Íslandi hafi sýkst af fuglaflensu. Tekin hafa verið sýni úr öndum á Tjörninni í Reykjavík og á alifuglabúum og fyrirhugað er að taka sýni úr villtum fuglum.

Mikilvægt er að gera greinarmun á þeirri inflúensu sem herjar á mannfólkið árlega og fuglainflúensu. Einnig er vert að geta þess að þó ákveðnar tegundir af fuglainflúensu gangi meðal fugla þá hafa þær að öllu jöfnu ekki smitað fólk. Flest tilfelli fuglainflúensu í mönnum má rekja til þess beinnar snertingar við smitaða fugla eða úrgangs frá þeim.  

 

Heilbrigðisyfirvöld um allan heim eru nú að vinna að ráðstöfunum til að verjast og bregðast við hugsanlegum faraldri og byggja á fyrri reynslu af margs konar sóttum og faröldrum þeim tengdum.  

 

Hvaða varúðarrástafanir eru fyrir hendi?

Ekki er mælt með ferðatakmörkunum en ferðamönnum sem eru leið til landa þar sem fuglaflensa hefur verið greind er bent á eftirfarandi varúðarráðstafanir:

• Forðast að komast í snertingu við lifandi hænsnfugla og villta fugla.
• Forðast að heimsækja markaði með lifandi fuglum og fuglabú.
• Forðast að snerta yfirborð sem menguð eru af fuglaskít.
• Forðast að snerta dauða fugla.
• Að borða ekki ósoðið eða illa soðið fuglakjöt og egg.
• Huga að almennu hreinlæti og tíðum handþvotti.
• Ekki flytja heim með sér fuglaafurðir til landsins.

Þá skal þess getið að ekki er mælt með því að ferðamenn taki inflúensulyf með sér á ferðum sínum nema að búast megi við að viðkomandi komist í snertingu við sýkta fugla, til dæmis dýralæknar sem vinna við að takmarka útbreiðslu fuglainflúensu. Óhætt er að neyta fuglakjöts á Íslandi þar sem strangt eftirlit er með innflutningi á kjötvörum.  

Staðreyndin er sú að eins og er þá eru meiri líkur eru á að fólk smitist af „hefðbundinni" inflúensu. Almennar ráðleggingar varðandi smithættu hvort sem um er að ræða inflúensu eða aðrar sýkingar eru:

• Láta bólusetja sig - ef bóluefni er til.
• Reglulegur handþvottur.
• Halda sig heima ef maður er veikur.

Meiri upplýsingar má fá á vef Landlæknisembættisins

6.8.2008 Ath ! vefur mbl.is

Þrír látnir og þrettán veikir af fuglaflensu !

Þrír eru látnir og þrettán hafa verið lagðir inn á sjúkrahús með einkenni fuglaflensu í Indónesíu, að sögn hjúkrunarfræðings í Asahan héraði á norður-Súmötru.  Fjöldi kjúklinga og dúfna drápust skyndilega í þorpinu Air Batu fyrir viku síðan og eftir það hefur tilfellunum fjölgað.

Fólkið var lagt inn á sjúkrahús með háan hita og átti við öndunarvandamál að stríða.  Þeir sem létust voru með sömu einkenni. Heimild: MBL.IS

Heimildir fengnar hist og her..